İNSAN NASIL ÖĞRENİR?
Hayatımız hep öğrenme eylemi ile geçiyor. Sürekli öğrenmeyi deneyimliyoruz. Öğrenme sadece okul hayatında karşılaştığımız bir durum değil. İşte,evde,arkadaşlarla sohbet ederken, tatilde…
Öğrenme eylemini sadece ‘’Mental Öğrenme’’ ile sınırlamamak gerekir. Ben bu yazımda davranışlardan öğrenme üzerine durmak istedim.
‘’İnsan yaptıklarına aldığı tepkilerle öğrenir’’ der, Skinner.En temelde refleksif öğrenme de diyebileceğimiz klasik koşullanmayı,onun üzerine de çeşitli ödül ve cezalar yoluyla olan operant öğrenmeyi koyar.
Çocuklarında bir davranış oluşturmaya çalışan ebeveynler , çabalarının yeteri kadar sonuç vermediğinden şikayet ederler.Diş fırçalama,odasını toplama,düzenli ders çalışma alışkanlığı gibi..
Yahut iş ortamlarında işe gidiş geliş saatlerine uyma,ya da ofis düzeni ile ilgili olan davranışlar gibi..
Oysa ki insan yaptıklarına aldığı tepki ile öğrenir.Yapmış olduğu bir davranışın sonucunda karşı tarafta yarattığı tepkiyi öngöremeyen yahut her defasında farklı tepkiler alan biri için o davranışı yapması yada yapmaması değil,gelen tepkiyi ve/veya tepkisizliği bertaraf etmenin yollarını bulma gibi başka bir gündemi olacaktır.
Kısaca ,insan yaparak ve yaptıklarına aldığı karşılıklarla öğrenir.
O halde birine bir şey öğretmek istediğimizde o davranışın sonucunda gösterdiğimiz tutum ve davranışlar belirleyici olmaktadır.
Sınırların açıkca belli olduğu,kuralların net ve anlaşılabilir olduğu,iletişim dilinin güven verir olduğu durumlarda ilave olarak davranışa karşı gösterilen tepkinin tutarlı ve istikrarlı olması gerekmektedir.
İçinde bulunan ayın sömestr tatil dönemlerine denk gelmesi vesilesi ile ebeveynler tarafından sıkça sorulan davranış nasıl oluşturulmalı sorusuna da bu yazı ile katkım olsun istedim.
Değerlerinize uygun bir yaşam sürmeniz dileğiyle…
Ayşenur Süer